خصوصیات و ویژگی های دانش آموزان دوره ابتدایی

خصوصیات و ویژگی های دانش آموزان دوره ابتدایی: 6 تا 12 سالگی

شاید برای بسیاری از افراد عادی این گونه به نظر رسد که تدریس در دوره ی ابتدایی بسیار آسان بوده و با صرف کمترین زمان ممکن می توان مطالب را به دانش آموز انتقال داد. حال آنکه افراد متخصص و معلمین محترم از این موضوع مطلع اند که تدریس در این مقطع (به شرط آموزش بهینه) بسیار دشوارتر از دیگر مقاطع تحصیلی می باشد.

از ابتدایی ترین معلوماتی که هر معلم در مقطع ابتدایی تدریس می کند شناخت خصوصیات و ویژگی های این دانش آموزان است که به طور خلاصه به شرح زیر می باشد:

1- خصوصیات بدنی

2- خصوصیات اجتماعی

3- خصوصیات عاطفی

4- خصوصیات ذهنی

خصوصیات بدنی:

1 – کودکان این سن هنوز هم بیش از حد فعال هستند و چون برای اولین بار مجبور می شوند که بیشتر نشسته فعالیت کنند انرژی خود را به شکل عادات عصبی چون جویدن مداد – مکیدن انگشت – پیچ دادن مو و بیقراری عمومی صرف کنند.

از ایجاد موقعیتهایی که دانش آموزان را برای مدتی طولانی برسر جایشان میخکوب می کند صرف نظر کنید. احتمالا می توانید فعالیتهای پراکنده ی آنها را کاهش دهید. تنفسهای متعددی بدهید و کار تدریس را با فعالیت شاگردان توام کنید.

2 – کودکان این دوره نیز به زمانهایی برای استراحت نیاز دارند زیرا در نتیجه ی فعالیتهای بدنی و فکری خیلی زود خسته می شوند.

بعد از فعالیتهای شدید فعالیتهای ارام را برنامه ریزی کنید.

3 – کنترل عضلات بزرگ هنوز بر عضلات کوچک برتری دارد. برای اکثر کودکان بخصوص پسرها کار کردن با مداد با اشکالاتی همراه است

از دادن تکالیف زیاد در یک نوبت خوداری کنید.

4 – چشمها تا حدود هشت سالگی به انطباق کامل نمی رسد. در نتیجه همان طور که اشاره شد بیشتر کودکان این دوره در تمرکز بر اشیاء و یا نوشته های کوچک اشکالاتی دارند.غالب آنها به خاطر تحدب کم چشم احتمالا دوربین هستند.

از وادار کردن دانش آموزان به خواندن زیاد در یک نوبت خوداری کنید.مواظب علائم خستگی چشم کودکان باشید مثل مالیدن چشمها.

5 – بیماریهای عمومی دوران کودکی غالبا در این سن پیش می آید.

6 – فعالیتهای بدنی کودکان این سن بیش از حد است و از کنترل بدنی بسیار خوبی برخوردارند. اطمینان قابل ملاحظه ای به مهارتهای خود دارند که اغلب باعث می شود تا خطرات ناشی از فعالیتهای جسورانه ی خود را کمتر از آنچه هست پیش بینی کنند. در کلاس سوم سوانح به حداکثر می رسد.

خصوصیات اجتماعی:

1 – کودکان این مرحله در کزیدن دوستان خود سختگیری بیشتری می کنند. آنها احتمالا یک دوست صمیمی کم و بیش دایمی دارند و ممکن است یک دشمن نیمه دایم نیز داشته باشند.

2 – دعواها هنوز هم بسیار است و در کلمات بیشتر از تهاجم بدنی به کار می رود ولی بیشتر پسرها همچنان به مشت زدن – گلاویز شدن و هل دادن می پردازند.

3 – کودکان سالهای آخر این دوره به بازیهای سازمان یافته در گروههای کوچک علاقه مندند ولی ممکن است به قواعد بازی بیش از حد اهمیت بدهند.

4 – رقابت کودکان افزایش می یابد و لاف زدن معمول می شود.

خصوصیات عاطفی:

1 – کودکان این سن تدریجا از احساسات دیگران آگاه می شود. متاسفانه این باعث می شود که با انگشت گذاشتن بر نقاط حساس دیگران آنها را شدیدا بیازارند بدون اینکه تشخیص دهند که حمله ی آنها تا چه اندازه مخرب است.

2 – دانش آموزان ابتدایی به انتقاد و تمسخر حساسند و ممکن است در پذیرفتن شکست با مشکلاتی رو به رو شوند.کودکان این سن به تشویق و توجه زیاد نیاز دارند. چون دانش آموزان معلم خود را می پرستند از انتقاد وی شدیدا ناراحت می شوند.

3 – کودکان این دوره علاقه مندند که معلم را خشنود کنند. دوستدار کمک کردنند از مسولیت لذت می برند و مایلند که تکالیف مدرسه ی خود را خوب انجام دهند.

خصوصیات ذهنی:

1 – کودکان این دوره علاقه ی زیادی به یادگیری دارند.

یکی از نکات مثبت تدریس در دبستان وجود انگیزه های درونی کودکان است.معلم باید بداند که از این انگیزه ها چطور استفاده کند.

2 – کودکان این مرحله حرف زدن را دوست دارند و مهارتشان در آن به مراتب بیشتر از نوشتن است.

3 – وقتی کودکان قدرت لغات را کشف کنند از کلمات رکیک استفاده می کنند. آنها می دانند که دیگران در مقابل این طرز صحبت کردن عکس العمل نشان می دهند ولی دقیقا نمی دانند که چرا چنین است.

منبع: برگرفته از کتاب کاربرد روانشناسی در آموزش ترجمه پروین کدیور