سکوت دانش آموزان در کلاس

شما چطوری بچه ها رو سر کلاس ساکت می کنید؟

توماس آمسترانگ تعریف می کند که سال ها پیش در یک برنامه ی کمدی دیده است که معلمی برای ساکت کردن دانش آموزان با صدای بلند می گوید: بچّه ها! بچّه ها!

خفه شوید! کلاس ساکت می شود امّا لحظاتی بعد دوباره همان صحنه ی قبلی تکرار می شود و معلم باز می گوید: بچّه ها! بچّه ها! خفه شوید! معلم این کار را چند بار تکرار می کند تا این که سر انجام به بی نتجه بودن تلاش هایش به طور تاسف بار (و خنده آوری) آشکارا پی برد.

دیدن این صحنه، اغلب موجب خنده ی معلم ها می شود (ولی من خنده ام نگرفت) زیرا خود نیز عموماً دچار این مشکل شده اند (بیش تر به نظر من گریه داره!) از نقطه نظر هوش های چند گانه، صرفاً استفاده از کلمه ها برای آرام کردن کلاس (روش زبانی) کم ترین تاثیر را در معطوف ساختن توجّه دانش آموزان خواهد داشت. زیرا درخواست ها یا دستورهای زبانی معلمان (به عنوان یک شخص) اغلب در سخنان و بیانات زبانی دانش آموزان ناپدید می شوند و موجب می شوند آن ها صدای معلم را از میان صداهای اطراف خودشان تشخیص ندهند و همین علت عدم توجه آنان به گفته های معلم است.

بررسی تکنیک های موثری که برخی آموزگاران برای معطوف ساختن توجّه دانش آموزان به کار می گیرند، لزوم به کارگیری سایر مقولات هوشی را برای رسیدن به این هدف را نشان می دهد.

برای مثال مربی مهد کودکی که برای ساکت کردن کودکان به نواختن پیانو می پردازد (البته اگه مهد کودکه پیانو داشته باشه) (هوش موسیقیایی) آموزگار مقطع چهارمی که برای جلب توجّه دانش آموزان به خاموش و روشن کردن چراغ اقدام می کند (هوش مکانی) و دبیردبیرستانی که از سکوت برای یاد آوری و وظایف دانش آموزان استفاده می کند. (هوش درون فردی) همگی بر لزوم به کارگیری روش های غیر زبانی جهت معطوف ساختن توجّه دانش آموزان تاکید دارد. چند شیوه ی جلب توجّه دانش آموزان در کلاس های درس:

شیوه ی زبانی: روی تخته ی کلاس بنویسید: «لطفاً ساکت»

شیوه ی موسیقیایی: یک عبارت ریتمیک را همراه دست زدن بیان کنید و از دانش آموزان بخواهید آن را تکرار

کنند.

شیوه ی حرکتی – جسمانی: انگشت اشاره ی خود را با علامت سکوت روی لب ها بگذارید و دست دیگران را بالا ببرید. از دانش آموزان بخواهید تا حالات شما را انعکاس دهند.

شیوه ی مکانی: تصویری از یک کلاس مرتّب و آرام روی تخته قرار دهید و با چوب به آن اشاره کنید. (در این حالت حتّی می توان با حالتی طنز طوری وانمود کرد که مثلاً این یکی از آرزوهای ماست!)

شیوه ی منطقی – ریاضی: با استفاده از یک ساعت وقت نگهدار مقدار زمان تلف شده را محاسبه کنید و آن را روی تخته بنویسید (اگه ساعت ندارید یه چند ساعت اضافه کار بگیرید!) دانش آموزان را مطلع سازید که عدد نوشته شده ی روی تخته مقدار زمانی را نشان می دهد که از ساعت آموزش کم شده است و جلسه ی بعد باید جبران شود.

شیوه ی میان فردی: در گوش یکی از دانش آموزان آهسته بگویید: «اکنون وقت درس است. آن را به دیگران هم بگو!» و آن گاه منتظر بمانید تا این نکته به کل کلاس ابلاغ شود.

شیوه ی درون فردی: شروع به تدریس کنید و بگذارید دانش آموزان خود رفتار خویش را کنترل کنند.

شیوه ی طبیعت گرایانه: صدای سوت گوش خراش یک پرنده یا یکی از حیوانات را پخش کنید.

احتمالاً بعد از یه مدّت خود معلّم تشخیص بده که کدوم روش بهتره در کلاس اجرا بشه. هر چند که من فکر می کنم اگه هر دفعه از یکی از روش ها استفاده بشه بهتره. نه؟ نظر شما چیه؟

MIواداره ی کلاس

کلاس درس، نوعی اجتماع کوچک به شمار می آید که شهروندان آن را دانش آموزان تشکیل می دهند و این شهروندان، هر یک نیازها و علایق خاصّ خود را دارند. از همین رو، برنامه ها، قوانین، مقررات و آیین نامه ها، از جمله بخش های اساسی زیربنای کلاس های درس محسوب می شود. تئوری MI، هر چند طرحی را برای اداره ی کلاس درس ارائه نمی کنند؛ اما توجه آموزگاران به ستوه آمده را به بُعد تازه ای از انواع روش های اداره ی کلاس معطوف می کنندو آنها را از اداره ی راحت کلاس، اطمینان می بخشد.

جلب توجه دانش آموزان:

بهترین مثال کاربرد تئوری MI در زمینه ی اداره ی کلاس درس را، در شیوه هایی می توان دید که آموزگاران برای معطوف ساختن توجه دانش آموزان در شروع کلاس یا هنگام یادگیری یک فعالیت جدید، به کار می برند. سال ها پیش در یکی از برنامه های کمدی، به طور طنز آمیز، تلاش معلمی برای آرام کردن کلاس، به نمایش گذاشته شد. این معلم برای ساکت کردن دانش آموزان با صدای بلند گفت: «بچه ها!» اما این کار تأثیری در آرام کردن آنان نداشت.وقتی دانش آموزان را سرگرم صحبت دید، جیغ زنان گفت:«خفه شوید!» بالاخره کلاس ساکت شد اما لحظاتی بعد دوباره گفت وگو شروع شد. بنابراین معلم چندین بار با صدای بلندتری فریاد زد:«بچه ها!... بچه ها!... خفه شوید!» و بار دیگر آرامش در کلاس حاکم شد. معلم این کار را چندین مرتبه تکرار کرد، تا این که سرانجام بی نتیجه بودن تلاش هایش، به طور تأسف باری (وخنده آور)آشکار شد.

دیدن این صحنه، اغلب موجب خنده ی معلمان می شود؛ زیرا خود نیز عموماً دچار این مشکل شده اند. از نقطه نظر تئوری هوش های چند گانه، صرفاً استفاده از کلمه ها برای آرام کردن کلاس- روش زبانی – کمترین تأثیر را در معطوف ساختن توجه دانش آموزان خواهد داشت؛ زیرا درخواست زبانی معلمان (به عنوان یک شخص)، اغلب در سخنان و بیانات زبانی دانش آموزان ناپدید می شودو موجب می گردد تا آنان، صدای معلم را از صداهای اطراف خود تشخیص ندهند و همین علت عدم توجه آنان به گفته های معلم است. در زیر به شیوه هایی برای جلب توجه دانش آموزان درکلاس درس اشاره شده:

شیوه زبانی.روی تخته بنویسید: «لطفاًساکت».

شیوه موسیقایی.یک عبارت ریتمیک را همراه با دست زدن بیان کنید و از دانش آموزان بخواهید تا آن را تکرارکنند.

شیوه حرکتی – جسمانی.انگشت اشاره ی خود را به علامت سکوت، روی لب ها بگذارید و دست دیگرتان را بالا ببرید. از دانش آموزان بخواهید تا حالات شما را انعکاس دهند.

شیوه مکانی.تصویری از یک کلاس مرتب و آرام را روی تابلو قرار دهید و با چوب به آن اشاره کنید.

شیوه منطقی –ریاضی.با استفاده از یک ساعت وقت نگهدار، مقدار زمان تلف شده را محاسبه کنید و آن را روی تخته بنویسید. دانش آموزان را مطّلع سازید که عدد نوشته شده را محاسبه کنید و آن را روی تخته بنویسید. دانش آموزان را مطّلع سازید که عدد نوشته شده روی تخته، مقدار زمانی را نشان می دهد که از ساعت آموزش کم شده است و جلسه بعد باید جبران شود.

شیوه میان فردی.درگوش یکی از دانش آموزان آهسته بگویید: «اکنون، وقت شروع درس است. آن را به دیگران هم بگو.» و آن گاه منتظر بمانید تااین گفته به کل کلاس ابلاغ شود.

شیوه طبیعت گرایانه.صدای سوت گوش خراش یک پرنده (یاکمی بهتر) یا یکی از حیوانات را پخش کنید. در این حالت، اگر حیوانی را در کلاس داشته باشید، تمام توجهات به سمت او معطوف خواهد شد!

مطالعه این ترفندها، شیوه هایی را به ما می شناساند که می توان از آنها در سایر برنامه های کلاسی، از قبیل آماده سازی دانش آموزان برای شروع مطلب جدید، فعالیت های اجرایی، دادن آموزش های لازم و ایجاد گروه ها ی کوچک استفاده کرد.